Detailpagina gezondheidsproblemen

Pijn op de borst

Hevige (beklemmende, drukkende, samensnoerende) pijn achter borstbeen (= pectoris), in de rug en/of uitstralend naar kaak / armen, benauwdheid (angina), zweten, angstklachten worden uitgelokt door inspanning, emoties, kou, warmte. Klachten verdwijnen binnen 15 minuten in rust en/ of binnen enkele minuten na het gebruik van sublinguaal toegediende nitraten. Let op: Het uitblijven van klachten bij inspanning omdat cliënt zijn inspanning aanpast of geen inspanning kan leveren. Oorzaak vernauwing van de kransslagader(s) van het hart wat leidt tot zuurstof tekort van de hartspier wat pijn veroorzaakt. Indien er sprake is van een totale afsluiting spreekt men van infarct.

ACUUT = direct arts bellen ==> respons zo snel mogelijk

  • shockverschijnselen (zie shock)
  • indien klachten niet reageren op interventie medicatie of zelfs toenemen
  • beklemmende retrosternale pijn en misselijkheid, braken, zweten
  • opgeven van roze, schuimend sputum
  • verhoogde ademhalingsfrequentie (>30/min)

DRINGEND: Bel de verpleegkundige of de arts

  • optreden van klachten ook in rust
  • optreden van klachten > 2 x per 24 uur
  • in combinatie met koorts en benauwdheid (longontsteking)
  • bij het tevens ontstaan van dik been, snelle pols, temperatuur licht verhoogd

NIET DRINGEND = dezelfde dag of volgende dag consult arts of artsenvisite

  • toename angina pectoris klachten de laatste tijd goed reagerend op medicatie
  • voor het eerst optreden van angina pectoris klachten, echter wel reagerend op medicatie

Vragen

  1. Bloeddruk en pols en ademfrequentie eventueel temperatuur.
  2. Wat is bekend over het beleid bij deze cliënt?
  3. Waar zit de pijn precies en kan cliënt vertellen of deze ergens naar toe uitstraalt. Kan cliënt beschrijven wat soort pijn het is (drukkend/ beklemmend/ scheurend)?
  4. Heeft cliënt eerder deze klachten gehad? Zo ja, herkent cliënt deze pijn van eerdere aanvallen van angina pectoris dan wel myocard infarct?
  5. Is cliënt kortademig? Is ademhaling normaal? Geeft cliënt sputum op?
  6. Is cliënt zweterig/klam/misselijk. Heeft cliënt neiging tot flauwvallen?
  7. Welke medicatie gebruikt cliënt?
  8. Wat deed cliënt toen klachten ontstonden?
  9. Is er interventiemedicatie (isordil/Nitrospray) gegeven en met welk effect?

Advies

  1. Als zo nodig voorgeschreven staat: op geleide van bloeddruk > 100 systolisch isordil (isosorbidedinitraat) 5 mg sublinguaal geven door VPK⁴. Indien lager dan 100 systole overleg arts.
  2. Eventueel 1 x herhalen na 5 respectievelijk 10 minuten. Bij geen/onvoldoende effect overleg arts
  3. Cliënt rechtop in bed, knellende kleding los maken.
  4. Zorg voor rust rondom de cliënt.
  5. Cliënt mag niet alleen gelaten worden.
  6. Controleer bloeddruk en pols bij verslechtering arts waarschuwen.
  7. Bij terugkerende pijn op de borst < 24 uur ECG maken, alvorens interventiemedicatie te geven.

Achtergrondinformatie

Het voorkomen van hart- en vaatziekten nemen drastisch toe met de leeftijd. Het is de belangrijkste doodsoorzaak bij ouderen. Er zijn vele aandoeningen en ziekten met cardiale verschijnselen, die pijn op de borst veroorzaken. De diagnostiek is moeilijker door vage anamnese, niet duidelijke presentatie van klachten en het hebben van meerdere aandoeningen tegelijk.


Angina Pectoris


Hierbij zijn er pijnklachten op de borst, die worden veroorzaakt door onvoldoende bloedtoevoer (zuurstof tekort) van de hartspier. Angina Pectoris worden gekenmerkt door 3 symptomen:


  • Pijnklachten achter het borstbeen, die zich uiten in een beklemmend, drukkend of samensnoerend gevoel. Pijn kan naar de hals, kaak, schouder of arm trekken
  • Klachten worden uitgelokt door inspanning, emoties, kou, warmte
  • Klachten verdwijnen binnen 15 minuten in rust en/of binnen enkele minuten na het gebruik van sublinguaal toegediende nitraten

Myocardinfarct


Hierbij voelt de cliënt een acuut ontstane hevige pijn op de borst, die niet verdwijnt met rust of binnen 5 minuten nadat sublinguaal nitraten zijn toegediend. Gaat vaak gepaard met bleek zien, klam, zweten en uitstraling naar de kaak en/of arm. Aandachtspunt: het hartinfarct bij ouderen kan zich presenteren zonder de typische pijn op de borst. Soms zien we alleen kortademigheid en/of verwardheid.


Aneurysma dissecans


Aneurysma dissecans is een bloedophoping in de wand van de aorta t.g.v. een scheur in de binnenwand. Plotseling heftige pijn. Lokalisatie: pijn achter borstbeen en uitstraling van de pijn (naar de rug), pijn in de buik.

Longembolie


Dit is een plotselinge afsluiting van een longarterie door een embolus. Een losgeraakte thrombus is in 90% afkomstig uit een been- of bekkenader. Kortademigheid, pijn op de borst verbonden met de ademhaling.


Aandachtspunt:


trombose komt bij ouderen vaak voor, door o.a. de aanwezigheid van ziekten die trombose bevorderen, zoals kanker en door de verminderde mobiliteit. Pijn met ademhalen kan bij een cliënt met dementie veroorzaakt worden door gekneusde rib(ben) t.g.v. een recent valincident.


Hyperventilatie


Hyperventilatie is een overmatig diepe ademhaling waardoor er een tekort aan koolzuur ontstaat in de longblaasjes en arteriën. Dit gaat gepaard met onaangename verschijnselen zoals: versnelde ademhaling, duizeligheid, beklemming op de borst, hartkloppingen. Er zijn vele somatische aandoeningen, waarbij hyperventilatie kan voorkomen. Aandachtspunt: angst en hyperventilatie kan bij ouderen de presentatie zijn van hartinfarct of longembolie.


Pyrosis


Pyrosis of zuurbranden ontstaat door terugvloeien van zure maaginhoud of galhoudend duodenaal vocht in de slokdarm. Pyrosis geeft een scherpe pijn en/of branderig gevoel achter het borstbeen. De pijn staat in relatie met de maaltijd en houding (voorover buigen / liggen). Aandachtspunt: kan veroorzaakt worden door medicatie b.v. acetylsalicylzuur. Bij reflux kunnen oesofagusspasmen optreden, deze klachten verminderen na nitroglycerine.

Share by: