Benauwdheid, kortademigheid, ademnood en luchthonger zijn verschillende benamingen voor een (zeer) beangstigend gevoel van ‘luchttekort’. De medische benaming voor kortademigheid is dyspneu. Kortademigheid wordt vaak ervaren als een zeer bedreigend gevoelen kan vele oorzaken hebben. Er kan kortademigheid ontstaan na inspanning (dyspneu d’effort) of kortademigheid in rust (dyspneu de repos)

Acute kortademigheid;

Kenmerkt zich door het plotselinge ( ‘van het ene op het andere moment’ of binnen enkele uren) ontstaan van de klacht.

Langzaam toenemende kortademigheid;

Ontwikkelt zich over een langere periode van bijv. enkele weken, maanden of zelfs jaren.

Cliënten omschrijven de kortademigheid vaak op verschillende manieren;

Bandgevoel om de borst, drukgevoel op de borst, niet achter de adem kunnen komen of niet kunnen doorzuchten, snel buiten adem zijn of een gevoel van zuurstof tekort.

Mogelijke oorzaken van benauwdheid/kortademigheid;

Astma/COPD

Aandoening van de luchtwegen en longen, toestand kan snel verslechteren. Wanneer de kortademigheid toeneemt of de gebruikelijke verlichting van klachten door medicatie uitblijft, is spoed geboden.

Astma Cardiale

Ernstig acuut hartfalen. De cliënt is zeer benauwd, rochelt, heeft het gevoel te stikken. Kan cyanotisch zijn. Oorzaak: toename van bestaand hartfalen, soms een ritmestoornis of hartinfarct.

Hartfalen

Verminderde pompfunctie van het hart. Leidt tot een verminderde inspanningstolerantie, dus tijdens inspanning snel moe en kortademig. Andere symptomen: dikke enkels, benauwdheid tijdens plat liggen en ‘s nachts vaak plassen.

Stridor

Is altijd inspiratoir (bij de inademing).Inspiratoirestridor wijst op een vernauwing van de bovenste luchtwegen door een vreemd voorwerp (brok eten, gebit) in de keel of in de luchtpijp of op een sterke zwelling of tumor van de weefsels in de keel. Ook kan het worden veroorzaakt door ‘n tweezijdige stembandverlamming

Epiglottis

Ontsteking van het strotklepje; de cliënt is ziek en zwak. Vaak is bij het inademen een gepiep hoorbaar. Andere symptomen zijn: een kersenrode zwelling achter in de keel, moeite met slikken, kwijlen, niet drinken. De cliënt zit het liefst voorovergebogen.

Hyperventilatie

Bij angst en spanning kan de ademhaling te snel of te diep zijn. De ademhaling is van slag, vaak zonder dat iemand het beseft. De persoon zit in een stoel, maar ademt alsof hij een marathon loopt. Hyperventilatie leidt vaak tot paniek/onwel voelen, soms zelfs tot bewusteloosheid. Het is meestal ongevaarlijk maar kan bij een eerste aanval een ernstig symptoom zijn van een hartinfarct of een longembolie.

Longembolie

Stolsel in longvaten. Doorgaans met kortademigheid en pijn verbonden aan de ademhaling. Risico factoren: operatie, langdurige bedrust, eerdere trombose.

Pneumonie

Gaat meestal gepaard met koorts. Kan pijn geven als dit samengaat met irritatie van de longbladen (pleuritis).