Detailpagina gezondheidsproblemen

Koorts

Koorts is een verhoging van de lichaamstemperatuur boven 38° C rectaal gemeten. Koorts is een symptoom geen ziekte. Koorts is een reactie van het lichaam op een infectie en helpt bij het opruimen van de ziektekiemen. Het is belangrijk om de oorzaak te achterhalen. Het onderdrukken van de koorts vermindert het ziektegevoel maar bekort de ziekteduur niet.

ACUUT = direct arts bellen ==> respons zo snel mogelijk

  • shock verschijnselen
  • nekstijfheid
  • sufheid of verwardheid
  • koude rillingen en ernstig ziek
  • hevige benauwdheid

DRINGEND: Bel de verpleegkundige of de arts

  • bij optreden van koorts onder antibiotica en/of prednison en/of paracetamol /NSAID gebruik
  • bloed bij urine
  • indien koorts niet reageert op paracetamol
  • toename van klachten zoals braken, kortademigheid
  • cliënten met verminderde weerstand, diabetes mellitus en COPD

NIET DRINGEND = dezelfde dag of volgende dag consult arts of artsenvisite

  • indien koorts onvoldoende reageert op bovengenoemde maatregelen

Vragen

  1. Hoe is de temperatuur gemeten (rectaal/via oor/oraal/axillair) en hoe hoog is de temperatuur?
  2. Hoe is de bloeddruk en pols; wat zijn de uitgangswaarden van bloeddruk en pols?
  3. Heeft cliënt nog andere klachten zoals hoesten, benauwdheid, pijn bij plassen, huiduitslag, braken, diarree, wonden?
  4. Maakt cliënt een ernstig zieke indruk (cyanotisch, transpireren, kortademig, suf, onrustig/verward, nekstijfheid)?
  5. Is cliënt onlangs antibiotica gehad?
  6. Is cliënt diabeet, COPD cliënt of heeft cliënt een verminderde weerstand?
  7. Is cliënt bekend met recidiverende infecties?
  8. Heeft cliënt wonden?
  9. Welke medicatie gebruikt cliënt: antibiotica, prednison, paracetamol, NSAID’s?
  10. Hoe is het met de intake van vocht en voeding?
  11. Zijn er meer cliënten in de omgeving met dezelfde klachten?

Advies

  1. Bij een lichaamstemperatuur > 38.5 °C en < 40 ºC pols < 100 en klinisch rustig beeld: Paracetamol 1000 mg oraal of supp max. 3 x daags bij voorkeur oraal door vpk⁴.
  2. Veel laten drinken 1.5 – 2 l en vochtbalans bijhouden.
  3. Cliënten met diabetes mellitus bloedsuiker controleren.
  4. Cliënten met hevige transpiratie koele afwassing geven en regelmatig droge kleding en lakens geven.
  5. Cliënt geen deken geven.
  6. Na 2 uur temperatuur meten om te zien of paracetamol effectief is.
  7. Bij pijn bij plassen of onrust: urine sticken.
  8. Controles afpsreken.

Achtergrondinformatie

Koorts is een lichaamstemperatuur gelijk aan of hoger dan 38°, rectaal gemeten. De hoogte van de temperatuur die axillair, in de mond of via het oor is gemeten, is minder betrouwbaar. Koorts is een symptoom, geen ziekte. Het is van belang de oorzaak te achterhalen. De meest voorkomende oorzaak van koorts is een infectie. Het onderdrukken van de koorts vermindert het ziektegevoel, maar bekort de ziekteduur niet.


Risicogroep


Vergt extra aandacht: de cliënt kan in korte tijd ernstig ziek worden


  • Diabetes Mellitus
  • Hart- en vaatziekten
  • Astma en COPD
  • Na verwijdering van de milt
  • Ziekten met verminderde weerstand.

Veel voorkomende oorzaken van koorts in het verpleeghuis:


  • Urineweginfectie
  • Pneumonie
  • Ontstekingen ledematen en gewrichten
  • Geïnfecteerde wonden, bv operatiewond, decubitus, ulcus cruris.

Zeldzame oorzaken van koorts in het verpleeghuis:


Oververhitting:


Door extreme blootstelling aan warmte (zon), overmatige warmteproductie en/of extreme lichamelijke inspanning bij warm weer, kan hyperthermie optreden.


Ontregeling temperatuur:


Door hersenbeschadiging (trauma, tumor) of medicijnen (drugs, antipsychotica, overdosis aspirine).


Overproductie hormonen:


Schildklier of bijnier.


Sepsis:


Bacteriën die zich in de bloedbaan vermeerderen. Sepsis kan leiden tot levensbedreigende shock.


Maligne neuroleptica syndroom (MNS) MNS is een potentieel levensbedreigende aandoening verbonden met antipsychotica en berust op een snel toenemende ontregeling van bepaalde hersenfuncties. De oorzaak is onbekend, maar waarschijnlijk is het (ook) een extrapiramidale bijwerking. Karakteristiek is de combinatie spierrigiditeit (spierstijfheid), hyperthermie (sterk verhoogde temperatuur, boven de 38°C) en verhoogde creatininefosfokinase (CPK, spierenzym) in het bloed, hetgeen duidt op afbraak van spierweefsel. Andere symptomen zijn onder andere: vegetatieve verschijnselen zoals tachycardie (snelle hartwerking), tachypnoe (versnelde ademhaling), labiele bloeddruk, onregelmatige pols, bleekheid, zweten, incontinentie; voorts extrapiramidale verschijnselen en bewustzijnsveranderingen. Complicaties kunnen zijn: nierinsufficiëntie (acuut nierfalen), aritmieën (verstoord ritme van het hart), myocardinfarct (hartinfarct), pneumonie (longontsteking), dehydratatie (uitdroging), intravasale stolling (bloedstolling), afbraak spierweefsel. De incidentie (aantal nieuwe gevallen ziektegevallen per jaar per 100.000) ligt rond de 1%, MNS is dus relatief zeldzaam.

Share by: