Detailpagina gezondheidsproblemen

Jeuk

Jeuk is ‘de sensatie in de huid die uitlokt tot krabben’ en is één van de meest voorkomende huidklachten. Jeuk kan gepaard gaan met huidafwijkingen. Jeuk kan erg invaliderend zijn.

ACUUT = direct arts bellen ==> respons zo snel mogelijk



  • bij verdenking Scabiës (schurft) verschijnselen
  • Indien jeuk het gevolg is van een allergische reactie en zich ademhalingsproblemen voordoen.

DRINGEND: Bel de verpleegkundige of de arts


  • indien jeuk het gevolg is van een allergische reactie op b.v. medicatie
  • ontregelde diabetes mellitus
  • extreme jeuk overleg medicatie b.v. antihistaminicum
  • hevige huidafwijking

NIET DRINGEND = dezelfde dag of volgende dag consult arts of artsenvisite


  • exacerbatie huidaandoening (psoriasis/eczeem)
  • indien oorzaak jeuk nader onderzoek en behandeling behoeft (b.v. nierinsufficiëntie)

Vragen

  1. Is jeuk plotseling opgetreden of ontstaan?
  2. Waar zit de jeuk precies (hele lichaam, haargrens, knieholten)?
  3. Is huid rood, schilferig, zijn er wondjes en/of krabeffecten?
  4. Is dag/nachtritme van cliënt verstoord?
  5. Is psychosociaal functioneren van cliënt verstoord?
  6. Wat is de medische voorgeschiedenis van cliënt (DM, nierinsufficiëntie, leverfunctiestoornissen, maligniteit, anemie)?
  7. Heeft cliënt al eerder deze klachten gehad? Zo ja, hoe zijn die toen behandeld?
  8. Zijn er meerdere cliënten met deze klachten?
  9. Is er medicatie afgesproken tegen de jeuk?
  10. Indien verdenking allergische reactie; ademhalingsproblemen en/of dikke tong?

Advies

Op oudere leeftijd treedt jeuk meestal op door verlies van vocht en elasticiteit van de huid. Naast krabeffecten en droge huid is er verder niets te zien.

  • Niet wassen met zeep maar zeepvrije badolie.
  • Niet te warm douchen.
  • Na douchen of wassen insmeren met vettende crème/ mentholgel.
  • Nagels kort houden.

Achtergrondinformatie



Jeuk (pruritus) wordt gedefinieerd als een gewaarwording die leidt tot krabben of tot de wens om te krabben. Jeuk kan samenhangen met een duidelijk zichtbare huidafwijking of aanwezig zijn zonder dat er iets te zien is.

  • Jeuk is een veel voorkomende klacht op oudere leeftijd.
  • Langdurig bestaande jeuk die niet te verklaren is door een huidziekte, wordt meestal veroorzaakt door een droge huid.
  • Als de anamnese geen signalen oplevert die duiden op een ernstige ziekte, is het verantwoord eerst de droge huid optimaal te behandelen.
  • In zeldzame gevallen wordt jeuk veroorzaakt door een interne ziekte, waarmee de cliënt dan meestal al bekend is.
  • De waarde van aanvullend onderzoek is beperkt.

De belangrijkste huidziekten die met jeuk gepaard gaan, zijn: urticaria, constitutioneel eczeem, contacteczeem; ook insectenbeten kunnen jeuk geven. Gegeneraliseerde jeuk zonder zichtbare huidafwijkingen kan optreden in de volgende situaties:


  • Droge huid. Een belangrijke oorzaak van pruritus is een droge huid, ook wel xerosis genoemd. Bij xerosis senilis zijn de zichtbare afwijkingen vaak zo minimaal, dat men niet echt kan spreken van een huidziekte.
  • Atopische constitutie. Mensen die bekend zijn met atopie (hooikoorts of astma), of bij wie atopie in de familie voorkomt, klagen vaak over jeuk, ook als er geen huidafwijkingen zijn

Systemische ziekten


  • Pruritus wordt in veel leerboeken nog geassocieerd met diabetes mellitus. Uit onderzoeken blijkt dat dit niet terecht is. Bij cliënten met diabetes is geen sprake van gegeneraliseerde jeuk. Wel klagen diabetescliënten vaak over anogenitale jeuk. Een aantal andere niet vaak voorkomende, interne ziekten die wel met jeuk gepaard kunnen gaan, zijn: uremie bij terminale nierinsufficiëntie, cholestatische leverziekten (primaire biliaire cirrose, hepatitis C), hematologische en lymf proliferatieve ziekten (ijzergebreksanemie, hemochromatose, polycythaemia vera, Hodgkin- en non-hodgkinlymfomen), maligniteiten, schildklierafwijkingen en HIV.
  • Worminfestaties kunnen jeuk geven.
  • Geneesmiddelen kunnen zeer veel huidafwijkingen en huidziekten veroorzaken of verergeren.
  • Psychogeen. Er is onvoldoende grond om te stellen, dat als er geen duidelijke oorzaak is, het dus wel psychisch zal zijn. Uit onderzoeken blijkt niet dat bij mensen met jeuk vaker een psychiatrische diagnose als angst of depressie wordt gesteld. De ervaring is over het algemeen wel, dat jeuk bij huidziekten onder invloed van stress erger wordt.

Share by: